زیباسازی و زندگی شهری

با توجه به این اوصاف «رفاه عمومی بصری، کاهش ناهمگونی بصری و ساماندهی گرافیک شهری و هنر بصری»؛ مصون ماندن افراد اجتماع از مضرات روانی ناشی از اغتشاشات بصری در محیط زندگی؛ یکی از مهم ترین عوامل سازنده کیفیت مطلوب فضای شهری است و گرایش شهروندان به فضاهای شهری درگرو کیفیت فضای شهری، تعامل و ارتباطات اجتماعی روانی ناشی از تاثیرات زیباشناختی است. لذا باید در طراحی و برنامه ریزی فضاهای شهری جذاب و زیبا به ارتقاء سطح کیفی سیما و منظر آن در ابعاد فیزیکی و انسانی توجه توأمان شود.

بنابراین سرزندگی را می توان در فضاهای شهری با هویت، با کیفیت، جذاب و زیبا جستجو کرد که ردپای آن را در عناصری هم چون نظم، رنگ، تنوع، هویت، انسان مداری، خوانایی، رنگ تعلق، غنای حسی، امنیت و غیره یافت؛ و به تبع آن جهت نیل به خلق چنین فضاهایی موراد زیر جزء اهداف اساسی محسوب می شوند:

1- ارتقاء کیفیت زیبایی شناسانه شهری شامل کیفیت بصری، ایمنی، زیست محیطی، عملکردی و افزایش جذابیت و سرزندگی فضاهای شهری؛

2- توجه به هنر شهری و اصل مردم واری در طراحی فضاهای جذاب، زیبا و با نشاط شهری؛

3-  هویت بخشی، خلق خاطره انگیزی و انعطاف پذیری فضاهای شهری و افزایش رضای تمندی شهروندان.

کیفیت و سرزندگی فضای شهری

کیفیت به تعبیردکتر کوروش گلکار برای وصف درجه کمال اشیاء و پدیده‌ها به کار برده می‌شود، که حاصل فرم (کيفيت هاي صوري يا فرمال) عملکرد (کيفيت عملکردي) و معنا(کيفيت معنايي) باشد.

سرزندگی، پویایی و جذابیت فضای شهری در مقابل ملال انگیزی آن بازتاب نوع فعالیت هایی است که در فضا صورت می‌گیرد.

یان گهل فعالیت ها را بهس سه دسته تقسیم نموده است:

فعالیت های ضروری )اجباری(، فعالیت های انتخابی )تفریحی(  و فعالیت های اجتماعی.

در یک شهر خوب، نه تنها فعالیت های ضروری در شرایط مناسب انجام می گیرند، بلکه بسیاری از فعالیت های تفریحی و اجتماعی مورد علاقه مردم صورت می گیرد و شهر، فضاهای با کیفیت، وسوسه انگیز و جذاب ارائه می دهد.

دکتر کوروش گلکار در پژوهشی که در باب کیفیت سرزندگی در طراحی شهری انجام داد، سرزندگی را معادل مفهوم Livability"،"Liveliness" مطرح و حصول آن را در گرو کیفیات مطلوب طراحی شهری دانسته است، کیفیاتی چون خوانایی، رنگ تعلق، همه شمولی، انعطاف پذیری، شخصیت بصری، آموزندگی، کیفیت عرصه همگانی، هم سازی با طبیعت، حس زمان، انرژی، آسایش اقلیمی، نفوذپذیری و حرکت، غنای حسی، ایمنی و امنیت، اختلاط کاربری و فرم، را شکل می دهند.

با توجه به تعاریف فعالیت و سرزندگی » فضای شهری سرزنده «  عبارت  است از فضایی که در آن حضور قابل توجهی از افراد و تنوع آ نها به لحاظ سن و جنس در گستره زمانی وسیعی از روز که فعالیت آنها عمدتا به شکل انتخابی یا اجتماعی بوده و دارای دو رویه است كه یك رویه آن به بینش، فرهنگ مردم و ادراك آن ها وابسته است و دیگری به کیفیت و زیبایی فضاهای  شهری و معماری مربوط می شود كه با هم ارتباط متقابل دارند.

زیباسازی و هنر، گرافیک-، سیما و منظر شهری

«جنبش زيبايي شناسي» رویكردي پيشرفته است که از اواخر قرن 19 با «نمايشگاه كلمبيا» در شیكاگو آغاز شد؛ که به ارتقاء کیفی فضای شهر می پردازد تا به شکل گیری شهر سالم، زیبا و انسان مدار از طريق كنترل اجتماعي)رضایت مندی مردم( برسد و اسباب حظّ بصري و ارتقاء کیفيت محيط شهري فراهم آید تا تعامل اجتماعي، هويت كالبدي شهر و هويت اجتماعي شهروندان را تحكیم بخشد که به عوامل مختلفی چون کیفیت طراحی شهری، کیفیت و ضوابط معماری نماها، رنگ، فرم، روشنایی و معماری نور در شب، کیفیت وکمیت فضای سبز، تبلیغات شهری، مبلمان شهری المان و تناسب احجام با محیط، پاکیزگی شهر و... بستگی دارد.

گرافیک شهری، رهآورد مجموعه اي از ارتباطات و فرآيندهاي تصويري است كه نظام مندي نمودهاي بصري عناصر ديده شونده، کیفیت شكل گيري در محيط و ايجاد تناسب بين آن ها را با درنظر گرفتن اصول زیبایی شناسی و کاربردی ارائه می‌کند.

بخشی از اهداف گرافیک شهری عبارتند از:

1-  هويت مداری، تشخص بخشي و خوانایی در فضاي شهري؛

2- ايجاد آرامش و تلطيف فضا، كاهش شدت آسی بهای رواني ناشي از آلودگي بصري؛

3- ارتقاء فرهنگ بصري و تجسمي و ايجاد هماهنگی با آثار هنرهاي شهري و مبلمان؛

4- توسعه ی آثار هنري شهری و تجسمي در طراحي و اجرا با يكفيت ماندگار در شهر، منطبق بر اصول علمي؛

5- ساماندهي رنگ و نور، مبلمان شهری و تاسیسات عمومي و... در محیط شهری جهت تناسب با عناصر شهري؛

6- ساماندهی گرافیكي و رفتار بصري در فضای عمومی شهری