چهارمحال و بختیاری با 1641 هزار هکتار مساحت که معادل یک درصد مساحت کشور است دارای 250 هزار هکتار اراضی کشاورزی، 341 هزار هکتار جنگل و بیش از یک میلیون هکتار مرتع است.

در این استان سالانه بیش از یک میلیون و 400 هزار تن محصولات کشاورزی تولید می شود که از این مقدار، حدود 820 هزار تن (65 درصد) مربوط به محصولات زراعی، حدود 200 هزار تن (16 درصد) به محصولات باغی و مابقی به محصولات دام و طیور و کشت گلخانه‌ای اختصاص دارد.

هم اینک یک سوم تولید ناخالص داخلی استان مربوط به بخش کشاورزی است که در مقایسه با کشور که 20 تا 22 درصد است، نشان از ظرفیت و جایگاه خوب بخش کشاورزی در تولید ناخالص داخلی استان دارد.

تولید 20 درصد بادام باکیفیت کشور در چهارمحال و بختیاری

در این میان محصولی که توانسته در ارتقای جایگاه کشاورزی استان در سالهای اخیر نقش بسزایی را ایفا کند و سهم زیادی از صادرات و تولید ناخالص بخش کشاورزی استان را به خود اختصاص دهد، محصول بادام با تولید 25 هزار تن در سال معادل 20 درصد بادام باکیفیت کشور است بطوریکه این استان در دهه‌های اخیر بطور متوالی بیشترین تولید بادام آبی کشور را به خود اختصاص داده است.

بادام یکی از محصولات خشکباری مهم در ایران و سایر کشورهای جهان است که به سبب اهمیت ارزش غذایی، دارویی و بهداشتی بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

هم‌اکنون ۱۸ هزار و ۲۰۹ هکتار بادامستان با تولید میانگین سالانه ۲۴ هزار تن و اشتغال‌زایی بیش از ۲۰ هزار نفر در چهارمحال و بختیاری وجود دارد و این استان رتبه نخست تولید بادام در کشور را به خود اختصاص داده است.

از مجموع بادامستان‌های چهارمحال و بختیاری ۹ هزار و ۵۲۵ هکتار با ۱۷ هزار و ۵۰ تن بادام مامایی، سفید، شاهرودی، سنگی و ربیع در شهرستان سامان است.

سهم 5 درصدی بادام در تولید ناخالص داخلی استان

رییس سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری در خصوص ظرفیت‌های محصول بادام در این استان گفت: درسال زراعی ۱۴۰۱- ۱۴۰۲ بیش از ۲۵ هزار تن محصول بادام از سطح ۲۰ هزار هکتار باغ‌های بادام آبی و دیم استان برداشت شده است.

حسین برزگر افزود: امید می‌رود صنعت بادام این استان که ۳۰ هزار تولیدکننده به صورت مستقیم و ۲۰ هزار نفر را به صورت غیرمستقیم درگیر خود کرده و پنج درصد تولید ناخالص داخلی اقتصاد استان را به خود اختصاص داده است با ایجاد ارزش افزوده، کارایی و افزایش بهره‌وری این سهم به ۱۰ درصد افزایش یابد.

وی همچنین  از اجرای طرح مقایسه سازگاری ارقام جهانی بادام در استان خبر داد و تصریح کرد: اجرای ۶۵ رقم ژنوتیپ تجاری دنیا در دستورکار قرار گرفته است و امسال برای نخستین بار این طرح وارد فاز زایشی و باردهی شد که امید می‌رود نتایج خوبی از اجرای این طرح حاصل شود.

رییس سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری در عین حال سرمازدگی و تنش‌های زنده و غیرزنده را از جمله مهمترین مسائل و مشکلات مربوط به باغ‌های بادام در چهارمحال و بختیاری عنوان کرد و گفت: تاکنون راهکارهای متعددی در خصوص مراقبت از درختان بادام در برابر سرمازدگی اجرا شده که تاحدی موثر واقع شده است.

برزگر با اشاره به صادرات بادام این استان از نقاط دیگر کشور گفت: با توجه به وجود فاصله بین تولیدکنندگان و صادرکنندگان این منطقه با استان‌های همجوار، پیگیری فراوری و انجام صادرات بادام از گمرک این استان به عنوان یک اولویت در دستورکار مجموعه جهادکشاورزی قرار دارد.

رییس جهاد کشاورزی استان تاکید کرد: تلاش می‌شود با بهره‌برداری از شهرک بادام و اضافه شدن واحدهای سُورت، درجه‌بندی و واحدهای فرآوری به این شهرک، زمینه صادرات این محصول هرچه بیشتر فراهم شود.

به گفته برزگر، سطح زیر کشت باغات در استان 42 هزار هکتار است که 16 هزار هکتار آن معادل 37 درصد باغات به کشت بادام اختصاص دارد.

حسین برزگر ادامه داد: همچنین سالانه 190 هزار تن محصولات باغی در این استان تولید می‌شود که بادام با تولید 25 هزار تن، 12.5 درصد این تولیدات را شامل می‌شود.

عملکرد 2 برابری بادام در باغات چهارمحال و بختیاری

وی، متوسط عملکرد بادام در هر هکتار از باغات استان را 1.5 تن اعلام کرد و گفت: این میزان در مقایسه با میانگین عملکرد بادام در باغات کشور که 8 دهم درصد است، عملکرد 2 برابری را نشان می‌دهد.

معاون سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری، ارزش تولیدات کشاورزی استان را 34 هزار میلیارد ریال در سال  اعلام کرد و گفت: بیش از هفت هزار میلیارد ریال این تولیدات اختصاص به بادام دارد که 22 درصد ارزش تولیدات کشاورزی استان را شامل می‌شود.

برزگر، بازار هدف صادرات بادام استان را کشورهای حاشیه خلیج فارس، هند، روسیه و پاکستان دانست و افزود: برای رقابت در عرصه تجارت خارجی ضمن تقویت مراکز بسته‌بندی و تقویت برند بادام استان باید موفق به کسب استانداردهای تشویقی این عرصه شویم.

با این وصف می‌توان گفت موقعیت استان در تولید محصول بادام فرصت خوبی را برای بهره‌گیری از مزیت نسبی چهارمحال و بختیاری در راستای تحقق توسعه‌یافتگی این استان فراهم کرده اما این موضوع سالها با بی‌توجهی مواجه شده است و تمامی محصول بادام این استان خام‌فروشی می‌شود و این در حالیست که به گفته کارشناسان با ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی، بسته‌بندی و فراوری این محصول می‌توان ارزش افزوده‌ بسیاری را به دست آورد و قیمت کنونی هر کیلو بادام به چند برابر افزایش یابد.

شهرک تخصصی بادام علاجی برای خام‌فروشی این محصول باغی

اقدامی که به تازگی در این استان انجام شده و روند اجرایی آن در مراحل ابتدایی است ایجاد شهرک تخصصی بادام است که در کشور برای نخستین باردر این استان در دستور کار قرار گرفته است.

به گفته کارشناسان با راه‌اندازی این شهرک بسیاری از مشکلات تولیدکنندگان و صادرکنندگان برطرف می‌شود و برنامه برای صادرات این محصول استراتژیک نظام‌مند و ساماندهی می‌شود.

عملیات اجرایی این شهرک تخصصی بادام استان در شهرستان سامان که بیشترین تولیدات این محصول باغی را به خود اختصاص داده است از 26 خرداد سال 1398آغاز شده است و پیشرفت عملیات اجرایی زیرساخت‌های این شهرک به 95 درصد رسیده است.

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی چهارمحال و بختیاری گفت: ۸۰ واحد صنعتی در شهرک تخصصی بادام سامان به‌عنوان تنها ناحیه تخصصی صنعتی بادام ایران مستقر می‌شود.

حمید غفاری افزود: این ناحیه صنعتی با هدف بسترسازی برای استقرار واحدهای بسته‌بندی و فرآوری محصولات باغی در زمینی به وسعت ۳۰ هکتار راه‌اندازی خواهد شد و برای اجرای این طرح ۵۷ میلیارد ریال از اعتبارات شرکت شهرک‌های صنعتی استان اختصاص داده شد.

وی تصریح کرد: برای اجرای اینطرح ۶ کیلومتر عملیات خاکی، زیرسازی، جدول‌گذاری، معابر داخلی و جاده دسترسی احداث می‌شود و برای تکمیل و بهره‌برداری ازاین طرح تا ۲ سال آینده ۱۵۰ میلیارد ریال هزینه خواهد شد.

بر این اساس می‌توان گفت چهارمحال و بختیاری از لحاظ سطح زیرکشت و تولید بادام جزو استانهای برتر کشور به شمار می‌رود و تولید این محصول جزو ظرفیت‌های این استان کمترتوسعه یافته است اما بهره‌وری مطلوب از این بستر نیازمند برنامه‌ریزی و ساماندهی هدفمندتر در عرصه تولید، برداشت و به ویژه صادرات این محصول مهم کشاورزی است، چراکه حمایت و برنامه‌ریزی درست در تولید و صادرات این محصول علاوه بر کسب درآمد بیشتر برای بهره‌برداران می‎تواند به عنوان یک کالای ارزآور بر رونق صادرات کشور نیز بینجامد.