تکدی گری

از نگاه جامعه شناختی تکدی را می‌توان نوعی انحراف اجتماعی - که فرد در آن نقش مشخص و بعضا متفاوتی (سرقت، واسطه گری، اعتیاد، و...) را بر عهده دارد، به حساب آورد و یا به منزله نمونه ای از مرحله شغلی، نزد متکدیان حرفه ای، آبرومندانه و غیرآبرومندانه (غیرمشروع) در مشاغل انحرافی تلقی کرد.

پیش از هر توضیح و بیان ضرورت های تبیین و برخورد صحیح و منطقی با پدیده تکدی گری، تفکیک انواع این پدیده و شیوه ها و اشکال مربوط به آن باید بیان شود. سیاست ها و راهبردهای انتخابی سازمان های مرتبط بر سر مقابله با پدیده گدایی بستگی دارد به تحلیل از سرشت و انواع تکدی گری که جامعه با آن مواجه است. به طور معمول، کارشناسان مسائل اجتماعی بر طبق مشاهدات و نتایج به دست آمده به یک تقسیم بندی دوگانه از تکدی، یعنی تکدی پنهان (دعانویسان، کولی ها و..) و تکدی آشکار (کسانی که با استفاده از فنون و رموز روان شناسی ترحم مردم را به خود جلب و به شیوه ها و صور مختلف از دیگران تقاضای کمک می کنند) پرداخته اند.

تکدی گری یا گدایی یک زائده اجتماعی است که در پیدایش آن چند عامل دخالت دارند: فقدان اشتغال و کار، فقر مادی، پیری و از کار افتادگی، رخوت و سستی، اعتیاد، معلولیت و بیماری، مسائل خانوادگی از قبیل پاشیده شدن خانواده، مهاجرت از روستا به شهر، نابسامانی های اقتصادی از قبیل کمی درآمد در بعضی از مشاغل، بالابودن هزینه زندگی، ضعف فرهنگ حاکم بر خانواده، شکاف عمیق طبقاتی و... از جمله این عوامل به شمار می روند. همچنین ریشه های روانی و فردی تکدی نقش مؤثری در بزهکاری و تکدی گری دارد. زیرا شرایط فردی، چیزی جز نتیجه شرایط محیط زیست و اثرات اجتماعی است و موجد استعدادهای جرم زا و گرایش های انحرافی در نزد افراد می شود.

تکدی گری، عوارض و مخاطرات زیادی برای یک جامعه به دنبال دارد. بخشی از مطالعات مقطعی و روبنایی روی این پدیده، درباره مسائلی نظیر درآمد، مسکن، فقر مادی، فقر فرهنگی، ناکامی اقتصادی، نابسامانی اجتماعی، و سرانجام، دستگیری و بازپروری سخن می گوید. عده ای سعی کرده اند این مشکلات و مخاطرات را تعدیل کنند و در نتیجه، آن را به گردن فرد انداخته نشان دهند که تکدی گری امری طبیعی و پذیرفتنی است که می شود آن را نادیده گرفت و با آن کنار آمد. برخی محققین ضمن بررسی های خود به ریشه ها، شیوه ها، انگیزه ها، پیامدها و راه های رفع تکدی گری، نظر داشتنه اند، این ریشه ها شامل پیری و از کارافتادگی، مسائل خانوادگی، اعتیاد، مهاجرت، معلولیت و غیره می شود. با این حال، این مسائل از جنبه های اجتماعی، فرهنگی، روانی، اقتصادی و بعضا اجتماعی از جمله، جامعه شناسان، مطرح بوده است که: علل پیدایش تکدی چیست؟ شرایط و عواملی که موجب ظهور چنین پدیده ای می شود کدام است؟ شبکه های پیچیده ای که متکدیان را به چنین کاری وامی دارد کدامند؟ چه سازمانی مسؤول مبارزه با تکدی است؟ آیا در اصل امکاناتی جهت بازپروری متکدیان وجود دارد؟ علل اصلی تکدی را چگونه می توان شناخت؟ تکدی با چه عوامل و شرایطی رابطه نزدیک و تنگاتنگ دارد؟ و... که پاسخگویی به پرسش هایی از این قبیل بدون اطلاعات آماری دقیق و کافی در این زمینه ها و تحلیل های جامع و مبتنی بر اصول جامعه شناسی ممکن نیست و احیاناً نتیجه ای که به دست می دهیم بسیار محدود خواهد بود و با دیده تردید باید به آن نگریست.

آنچه که باید به جدّ مورد توجه جامعه و شهروندان قرار گیرد عدم کمک و حمایت از این افراد می باشد که خود زمینه ساز ترویج و گسترش آن می باشد.