آسیب های اجتماعی
اکبر ایازی
سازمان ها، ادارات و نهادهای حمایتی همچون بهزيستي،کمیته امداد امام(ره) و سازمان هاي مشابه مي‌توانند با ارائه خدمات ارزنده موجبات كاهش و يا پيشگيري از آسيب را فراهم آورند و صيانت از كساني را كه دچار آسيب‌هاي اجتماعي شده‌اند درحوه فعاليت‌هاي خويش به عهده گيرند. در همين راستا استفاده از نهادهاي مردمي و مدني در برخورد با آسيب هاي اجتماعي بسيار حائز اهميت است. براي نمونه مي توان به ستاد مردمي پيشگيري از اعتياد، ستاد ديه، شوراهاي حل اختلاف، شوراهاي اسلامي، انجمن هاي خيريه و.. اشاره نمود.
ضرورت پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي در مراكز آموزشي
از جمله موضوع هاي نگران كننده در عصر حاضر، توسعه آسيب هاي اجتماعي به ويژه مواد مخدر مي باشد كه مراكز آموزشي را تهدید و به يكي از چالش هاي فرا روي متوليان و دست اندركاران امر آموزش و تربيت شده است. بر اين اساس به جاي هرگونه انكار، كتمان و دست روي دست گذاشتن، ضرورت شناخت صحيح پديده آسيب ها تجزيه و تحليل روند آنها و ارائه نسخه هاي كاربردي لازم و عملياتي نمودن آنها، از جمله موضوعاتي است كه مي تواند در جهت مهار و كنترل آسيب ها مسئولين جوامع را موفق سازد. نتايج تحقيقات صورت پذيرفته و مراتب اعلامي از سوي مسئولين وزارتخانه هاي آموزش و پرورش و علوم، تحقيقات و فناوري حكايت از اين واقعيت دارد كه سيستم آسيب هاي اجتماعي با حركت منسجم و هوشمندانه، نوجوانان و جوانان اين مرز و بوم را نشانه روي کرده است.
راهکارهایی برای پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي و موادمخدر در مدارس و دانشگاه ها
- توجه به برنامه هاي اطلاع رساني و آگاه سازي به صورت آرام، مستمر و عميق راجع به عوارض، پيامدها و تبعات سوء مصرف مواد مخدر صنعتي و شيميايي و طبيعي با هدف ارتقاء سطح آگاهي دانش آموزان و دانشجويان متناسب با سن تقويمي و عقلي آنان.
- توجه به برنامه هاي آموزشي با رويكرد آموزش مهارت هاي زندگي بالاخص آموزش مهارت هاي حل مسأله،
تصميم گير ، ارتباطات فردي و اجتماعی، تفكر و خلاقيت، مقاومت در برابر خواسته هاي نامشروع ديگران و نه گفتن، ابراز وجود، مهارت تقويت معنويت و موضوعات ديني، مهارت مراقبت و صيانت جنس ، مهارت خودكنترلي و خويشتن نگهباني، مهارت استفاده مناسب از زمان و غني سازي اوقات فراغت، خودشناسي و تقويت عوامل محافظت كننده و نفي رفتارهاي پرخطر و ايجاد نگرش منفي نسبت به مصرف مواد اعم از سيگار، قليا ، الكل ، مواد صنعتي و شيميايي و طبيعي در كليه مقا طع مهد كودك، ابتدايي، متوسطه اول و دوم و دانشگاه با رعايت متغيرهاي سن، جنسيت، موقعيت هاي فرهنگي و اجتماعي و با نيازسنجي مخاطبين در ابعاد مختلف شناختي، نگرشي و مهارتي با هدف ايجاد رفتارهاي مثبت در گروه هاي سني مختلف و مصون سازي اقشار دانش آموزي و دانشجويي از آسيب هاي اجتماعي و موادمخدر.
- ترويج فرهنگ سلامت از طريق تقويت فعاليت‌هاي جايگزين به ويژه برنامه هاي ورزشي، هنري، اردوهاي تفريحي و.. براي غني سازي اوقات فراغت گروه هاي سني و بسط و گسترش روحيه نشاط و شادابي و اميدواري در جامعه.
- توسعه اقدامات مشاوره اي به ويژه مشاوره هاي تلفني و رايانه اي و ارائه خدمات حمايتي و گسترش فعاليت هاي مددكاري به ويژه براي دانش آموزان و دانشجويان در معرض آسيب.
- تقويت كانون ها و تشكل هاي دانش آموزي و دانشجويي براي انجام برنامه هاي مؤثر پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي و موادمخدر و تلاش براي ايجاد جنبش فراگير اجتماعي پيشگيري از مصرف مواد.
- توليد برنامه هاي جذاب از طريق انجام كارزار و عمليات رسانه اي برنامه هاي ديداري مثل تلويزيون، تئاتر و سينما و شنيداري مثل راديو و نوشتاري مانند كتاب، بروشور، نشريه، تراكت و...
- ايجاد اطاق فكر با هدف نهادينه سازي تفکر قبل از عمل و هم انديشي و توليد ايده هاي جديد در حوزه ارتقاء سلامت با توجه به شرايط ناپايدار الگوها براي كودكان، نوجوانان و جوانان كشور.
- ارتقاء سطح آگاهي و آموزش والدين دانش آموزان و دانشجویان براي نحوه ارتباطات صحيح با فرزندان و شناخت علل و عوامل مؤثر در بروز اعتياد نوجوانان و جوانان.
- برگزاري نمايشگاه و مسابقات و جشنواره هاي هنري مختلف اعم از سرود، عكس، فيلم، مقاله نويسي، كتابخواني، روزنامه ديواري، تئاتر، نقاشي و كاريكاتور به مناسبت هاي مختلف و همچنين برپايي همايش هاي علمي با رعايت و تناسب گروه هاي سني دانش آموزي و دانشجويي با هدف روشن شدن موتورهاي ذهني دانش آموزان و دانشجويان نسبت به راه هاي پيشگيري از مصرف موادمخدر.
- درج متون مناسب و مفيد آموزشي در كتب درسي مقاطع مختلف از دوران پيش دبستاني تا دوره آموزش عالي درخصوص ارتقاء سطح آگاهي دانش آموزان و دانشجويان نسبت به پيامدهاي عوارض مصرف سيگار، قليان، الكل، موادمخدر طبيعي، صنعتي و شيميايي.
- فعال سازي نهادهاي مدني و غيردولتي براي سالم سازي محله ها.
- ايجاد دانشكده آسيب هاي اجتماعي به منظور رفع نيازهاي علمي كشور.
- توجه جدي به وضعيت خوابگاه هاي دانشجويي و ايجاد رفاه، شادابي و نشاط و غني سازي اوقات فراغت با هدف پيشگيري از گرايش دانشجويان به مصرف مواد مخدر.
- انجام مطالعات و پژوهش هاي كاربردي به منظور شناخت عوامل تأثيرگذار در گرايش نوجوانان و جوانان به آسيب هاي اجتماعي و تعيين نرخ شيوع اعتياد در محيط‌هاي آموزشي و اتخاذ تمهيدات مناسب براي مهار و كنترل اعتياد و موادمخدر در جامعه دانش آموزي و دانشجويي.
اگر چه طي چند سال اخير برنامه هاي مناسبي براي كاهش تقاضا و پيشگيري از مصرف موادمخدر در مدارس با عنوان پيشگيري مدرسه محور، مدارس مروج سلامت و برنامه مهارت هاي زندگي و نيز در دانشگاه ها با عنوان سالم سازي محيط هاي دانشجويي آغاز گرديده ليكن متوليان وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم و وزارت بهداشتو درمان مي‌بايست نسبت به توسعه و تقويت برنامه‌هاي پيشگيري از مصرف موادمخدر متناسب با سرعت آسيب‌هاي اجتماعي، برنامه ريزي و حركت نمايند، زيرا در عصر تغييرات پرشتابان و سرعت تحولات اجتماعي و فرهنگي مستمراً با پديده هاي نوظهور مواجه هستيم.
انتهای پیام / روزنامه دیده‌بان زاگرس
